Watermaker

Als je dit artikel leest en meer info wilt zet er dan geen reactie onder maar stuur me een mailtje lendenbesten at yahoo dot com
anders kan ik niet reageren. Deze site geeft je emailadres niet aan mij door.


Watermaker aan boord.

Waarom ?
Als wij iemand vertellen dat wij behalve twee watertanks van elk 750 liter ook nog een watermaker aan boord hebben kijkt men vaak wat verbaasd op. We leggen dan uit dat ook 1500 liter water een keer op gaat.

Water kun je niet altijd met de comfortabele slang van het bunkerstation tanken. Afhankelijk van waar je naar toe gaat is het vaak ver lopen naar een meestal twijfelachtig tappunt. In west-Afrika is het ons bv nooit gelukt om met een slang bij de boot te komen. Ok, als je een klein rondje Atlantic gaat doen in een jaar tijd dan is het niet echt noodzakelijk. In de Canaries hebben we overal wel water gezien (soms was het meer verdund chloor) en in de Carieb is het ook makkelijk om water te tanken.

Maar er spelen meer, ook psychologische argumenten:
1) Het gevoel van onafhankelijkheid vinden wij zeer prettig en zo ook het niet echt zuinig te hoeven
omspringen met elke druppel water.
2) Je kunt je boot gewoon veel vaker afspuiten met zoet water. Dat scheelt ook weer in de levensduur van je dekbeslag en van je hengels, molens, etc.
3) Dit punt hoort trouwens eigenlijk op de 1e plaats: de glimlach van je vrouw door de zorgeloze zekerheid van altijd genoeg water.
4) De was doen is een stuk makkelijker als je ruim genoeg water hebt. Wij dachten voordat we vertrokken "in de warme landen draag je weinig kleren dus heb je weinig was". Nou dat is een flinke misvatting. Je zweet zo veel dat je elke dag wel een schoon t-shirt en schoon ondergoed aan trekt. En wat denk je van je beddegoed als het 's-nachts meer dan 25 graden is? Als je ergens bij een jachtclub de was wilt laten doen is het trouwens duur. Wij hebben een Candy 3,5 kg 220v machientje en we willen 'm niet meer missen. Hij kost alleen wel 60 liter water per keer.

Dus: als je in de wat meer afgelegen gebieden denkt te komen, pakweg 1400 euro te investeren hebt en je kunt wat ruimte in je boot vrijmaken dan is er volgens mij genoeg reden om een watermaker te nemen.

Hoe ?
grofweg 3 mogelijkheden: 12volt, 220volt en belt-driven waarbij de hogedrukpomp met een riem of v-snaar direct wordt aangedreven door de scheepsdiesel. Je keuze hangt af van je energievoorziening. Ik weet niet genoeg over 12v en beltdriven om de een te kunnen veroordelen en de ander te omarmen maar ik heb wel meerdere mensen gehoord over problemen met hun 12 volt systeem. Die zijn toch vaak te licht uitgevoerd.
Ik hou van onze bullige Catpump type 277, ik kocht er een 2e hands samen met 3 membraanhuizen voor 250 euro. Ook de 2,2 kW 220V electromotor is probleemloos, helemaal uitontwikkeld en niet duur. Ik kocht 'm nieuw voor ik 110 euro.
Mijn advies is daarom: als je geen generator hebt kies dan voor een belt-driven hogedrukpomp die door de scheepsdiesel wordt aangedreven en als je wel een generator aan boord hebt voor een 3-fasen 220v electromotor met frequentieregelaar.

Mijn redenering is verder als volgt.
Minimaal elke 4e dag moet je sowieso je watermaker gebruiken. Elke 4e dag is het vaak ook wel zinnig om je accu's weer op peil te brengen.
Toen we de boot kochten zat er een 6kW generator in dus was de keus vrij makkelijk: elke 4e dag de generator gebruiken voor een uurtje of anderhalf en dan tegelijkertijd de accu's laden met de 120 A lader in de Victron Multiplus en de watermaker laten lopen.
We rekenen een beetje ruim met een verbruik van 80 liter water per dag (met de mogelijkheid om veel meer te maken), dat leek ons ruim genoeg voor 2 personen. Dat verbruik en elke 4e dag anderhalf uur water maken betekende dat er een watermaker moest komen die ongeveer 200 liter per uur opbrengst gaf. De Cat277 kan met gemak 2 membranen op druk houden en per (1 meter lang) membraan heb je een opbrengst van tegen de 100 liter per uur.

Nou kan een generator stuk gaan en hij gaat dus ook een keer stuk. Dan zou het wat zuur zijn als na 4 dagen je dure membranen ook stuk gaan omdat je gewoon de gelegenheid niet meer hebt om de membranen met chemicalien te conserveren. Dus wilde ik de 2,2 kW motor ook via de omvormer kunnen laten draaien.
Er kwam daarom een 220 volt driefasen motor in met een riem-overbrenging naar de Cat 277
hogedrukpomp. De aanloopstroom van een 3 pk motor is nogal fors en om de motor ook via de omvormer te kunnen voeden kocht ik via marktplaats voor 75 euro een frequentiegenerator. Daarmee regel je de frequentie van de wisselstroom trappeloos van 0 tot 50 Herz.
Geen piek-inductiestroom meer en dus geen protest van de omvormer. Het werkt voortreffelijk. Ik kan het toerental van de Catpump heel nauwkeurig regelen en dus kiezen voor de rustigste loop en ik kan de pomp ideaal belasten als we een keer op brak of zoet buitenwater water maken. Dan volstaat zo'n 20-25 Bar voor een productwaterflow van 200 liter per uur.

Waarmee ?
Zie het schema voor een overzicht van alle onderdelen. Ik zie na het uploaden van het schema trouwens dat het niet goed leesbaar is. Als je geinteresseerd bent: stuur een mailtje en ik stuur je een leesbaar exemplaar.
Het buitenwater komt via een lage/diepe through-hull binnen. Hoe lager hoe beter: des te meer druk op het lagedruk gedeelte van het systeem en des te minder kans dat je oliespoortjes binnenkrijgt. Olie en chloor zijn moordenaars voor je membranen. Na de through-hull komt het water via een wierpot bij een kraan. Met die kraan kun je je aanvoer kiezen: toevoer van buitenwater of vanuit een grote emmer (20-liter, van de Blokker) waarmee je opgeloste chemicalien kunt rondpompen bij het reinigen of bij het conserveren voor langere tijd van stilstand.

Dan komt de feederpump. Die is belangrijk voor een lange levensduur van je hogedrukpomp. Als de druk waarmee het water bij de hogedrukpomp aankomt te laag is, gaat ie caviteren (rammelen) en dan slijt ie enorm. Ik had als wensenlijstje voor de feederpump:
1) De feeder pump moet méér liters per minuut aanleveren dan de HP-pomp verwerkt;
2) De feeder pump moet aanleveren met een werkdruk van 2 Bar.

Bij 200 liter productwater per uur
verwerkt de HP pomp 4x zoveel zeewater dus 14 liter per minuut. Ik heb een feeder pump van Jabsco
gekocht: de "Water-puppy"; werkt op 12 volt en levert >15 lpm bij een werkdruk van 2 Bar. Minder druk levert risico op voor caviteren als de voorfilters wat meer weerstand gaan leveren agv vervuiling en
meer druk kost alleen maar teveel stroom. De Jabsco is een impellerpomp en kostte me 140 euro (in Falmouth, in Nederland vond ik het lastig om een geschikte te vinden).

Na de feeder pump komt een kraan die je in staat stelt óf buitenwater aan te bieden aan de voorfilters óf schoon water uit de watertank. Dat laatste doe je nadat je bent gestopt met watermaken en dient ervoor om het zeewater uit het systeem te verdringen zonder dat de HP-pomp draait. Dit spoelen duurt pakweg 5 minuten. Het heeft tot gevolg dat het ergste zout is verdwenen en dan zal er dus veel minder snel corrosie ontstaan in je HP-pomp.
Zorg dat het tankwater via een koolfilter loopt. Dat haalt het chloor uit je tankwater dat er ongetwijfeld inzit als je nog water van de laatste jachthaven erin hebt zitten. Over de levensduur van het koolfilter is weinig te zeggen. Niemand weet hoeveel chloor in het water zit. Ik verwissel het filter na een half jaar en houd bij het flushen de flow laag, max 4 liter per minuut. Dat zou veilig genoeg moeten zijn.
Dan komen er 3 voorfilters. In de eerste heb ik een kunststof, uitwasbaar, 60 mu filter dat de
ergste rommel eruit vist. Dan een "stoffen" 20 mu filter en tenslotte een 5 mu filter.
Deze filters lopen in de loop van de tijd vol. Hoe vol dat kun je zien op de lagedruk manometer die na de filters komt. Omdat de HP-pomp zuigt gaat ie op een gegeven moment vacuum trekken als de filters te vol zitten. Ik maak de filters schoon, resp. verwissel ze als ik onder de 0,7 bar overdruk zit.

Dan komt de HP-pomp. Die moet je vertroetelen. Nooit droog laten lopen en altijd genoeg en schone
(elke 300 uur verversen) olie: ISO68 Grade Special Hydraulic Oil zoals: Shell Tellus T-68; Exxon Univis 68; Mobile DTE 16; Amoco Rykon 68; Univerzol 68; Texaco Rondo 1660-HD 150 SAE10 non-detergent.
Je kunt natuurlijk ook echte CatPumps motorolie nemen. Catpumps claimt dat je die om de 500 uur
mag verversen en dat je de eerdergenoemde olien vaker moet verversen omdat er bepaalde additives ontbreken. Ik hou het op de alternatieve olie omdat die overal te koop is en ik ververs elke 300 uur.

Dan de membranen in de membraan-huizen. Elk 40 inch membraan levert grofweg 100 liter per uur bij een opstelling als deze. Het zijn dure dingen; als je ze uit Amerika laat komen ben je het goedkoopst uit.
Ik schat dat je ze in huis hebt voor 170 euro per stuk inclusief shipping en btw. De membraanhuizen zijn er in rvs en in kunststof. Neem de laatste. Rvs is niet roestvrij, zeker niet met zeewater waar nog eens 25% zoetwater uit is getrokken en dan ook nog onder een druk van 50 Bar. Neem versterkt epoxy. Kijk rond op marktplaats of Ebay of neem contact op met een werf.
Zet de membranen in serie. Ik zie wel eens plaatjes waarop ze parallel staan maar dat is echt verkeerd.
Dan de drukregelaar. Ik heb 'm gratis. Ze worden vaker aangeboden voor een paar tientjes.
In het gebruik zijn ze belangrijk omdat je de druk LANGZAAM moet laten toenemen als de HP pomp loopt.
Van 0 tot 55 Bar moet je zeker 20 seconden over doen. Als je klaar bent, hetzelfde verhaal. Langzaam van 55 naar 0 en dan pas de HP pomp uit.

De rest van het schema spreekt eigenlijk voor zichzelf. De flowmeter is een plastic buisje met een konisch lichaampje dat hogerop gestuwd wordt als de flow toeneemt.

De kraan na de flowmeter stuurt het productwater of naar de testkraan (die nooit dicht mag zitten want het membraan mag geen tegendruk krijgen op de product-outlet).
Uit de testkraan loopt het eerste water na het aanzetten van de installatie. Ik heb voor 70 euro een
tester gekocht die de saliniteit in parts per million aangeeft. Inmiddels proef ik even en dan weet ik of het verantwoord is om de kraan van Test naar Tank te draaien.

Nog een paar weetjes:

Limestone-filter
Het mineraliseerfilter dient voor de toevoeging van mineralen maar vooral voor het meer basisch maken van het product water. Vooral metalen (rvs304) tanks krijgen na verloop van tijd problemen. Dat is het gevolg van stresscorrosie. Dat is corrosie op plaatsen waar agv het lassen spanningen in het materiaal zitten. Zuur versterkt de gevolgen van stresscorrosie. H2O is in feite H3O+ met 2 maal OH- en heeft een
ph van 7, licht zuur. Rvs 304 van de meeste watertanks bevat chroom en nikkel. Zuur water tast die legering aan. Op de lasnaden is al sprake van spanning (stress) door de plaatselijke verhitting en snelle afkoeling. Onder invloed van zuur water wordt deze corrosie versneld.
Het mineraliseerfilter (Limestone) in de productwater-leiding naar de tank maakt het water basisch en de aantasting van de 304 legering blijft achterwege.

Gedemineraliseerd water
Ik ben een fan van normale lood/zuur accu's, zowel omreden van de prijs als de simpele behandeling.
Voor aanmaak van gedemineraliseerd water voor de accu's gebruik ik de installatie als volgt:
LP-pomp uit;
Hydrofoor levert via koolfilter aan op L-kraan vóór de pre-filters;
Ik heb schone elementen in de pre-filters;
Ik stel de druk in op 20 bar;
Het water dat uit de testkraan komt loopt uiteraard niet via het mineraliseerfilter en is geschikt voor de accu's.

Bescherming van de installatie.
In het schema zijn twee schakelaars getekend. De lagedruk LP switch is ingesteld op 5-6 psi (0,4 bar). Als de druk door vervuilde voorfilters onder die waarde komt schakelt deze de HP pomp uit.
De HP switch maakt de HP-pomp stroomloos zodra de druk in de HP-leiding boven de 975 psi (69 bar) komt.

Als je nog wat wilt weten, je kunt me altijd alles vragen en waarschijnlijk krijg je nog antwoord ook. Ook kun je kijken bij andere zelfbouwers. Bijvoorbeeld Glenn Ashmore: www.rutu-online.com;
kijk onder Systems en dan onder Plumbing.

Zinnige Links:
www.ebay.com
www.shipstore.com
www.depcopump.com
www.purelyh2o.com/product.php?productid=16190
stores.ebay.com/H2O-SPLASH_W0QQ_trksidZp1638Q2em118Q2el1247